Bestuurders en de vele toezichthouders van Stichtingen en Verenigingen en stichtingen hebben opleiding nodig om zichzelf te beschermen tegen bestuurdersaansprakelijkheid.
Zoals ik eerder publiceerde treedt op donderdag 1 juli 2021 de “Wet bestuur en toezicht rechtspersonen” (Wbtr) in werking.
Voor bestuurders en de toezichthouders van betekent dit een verscherping van de persoonlijke aansprakelijkheid van iedere bestuurder en toezichthouder bij Stichtingen en Verenigingen.
Als Nationaal Faillissement Preventie Instituut pleiten wij voor meer aandacht voor extra informatie en liefst ook scholing. Op 1 september introduceren wij een specifieke onlinetraining cursus die gebaseerd is op de faillissementswet, het ondernemingsrecht, het strafrecht en de bestuurdersaansprakelijkheid voor bestuurders.
Deze opleiding is belangrijk omdat bijvoorbeeld de curator bij een faillissement als daar aanleiding toe is bestuurders aansprakelijk zullen stellen wegens “kennelijk onbehoorlijk bestuur”.
Deze nieuwe wet draait om meer dan alleen het aanpassen van de statuten. Laten we nog eens het geheugen opfrissen waarom deze wetgeving wordt geïntroduceerd.
In Nederland komen Stichtingen en Verenigingen in vele gedaantes voor in uiteenlopende branches. Denk hierbij vooral aan scholengemeenschappen, lokale sportverenigingen, zorginstellingen en de culturele sector en goede doelen in vele vormen.
Van de duizenden Stichtingen en de Verenigingen is het bestuur onbezoldigd, maar door de nieuwe wet dragen ze wel de verantwoordelijkheid van een professionele bestuurder, Denk daarbij aan de grotere zorginstellingen.
Het is belangrijk dat er een professionele externe toezichthouder wordt benoemd ter ondersteuning van het dagelijks bestuur. Toezicht houden is een vak apart, het brengt ook verantwoordelijk- en aansprakelijkheden met zich mee.
De nieuwe wet is onder andere een reactie op de vele onregelmatigheden, waaronder frauduleuze aangelegenheden die in het verleden aan het licht zijn gekomen bij vooral stichtingen en verenigingen die zich bezighouden met maatschappelijke- en (semi)publieke taken.
Boekhoudschandalen, fraudezaken, malversaties die de afgelopen jaren werden ontdekt bij zorg- en diverse woningbouwcorporaties, en ook bij diverse onderwijsinstellingen, voortvloeiende uit onvoldoende toezicht op het functioneren van de bestuurders.
Verantwoord maatschappelijk ondernemen, daar hebben vele bestuurders van Stichtingen en Verenigingen nooit van gehoord, ze hebben in de meest situatie een ander belang en een andere moraliteit, in te veel gevallen ook een te groot eigenbelang. Er is nu geen sprake meer van vrijblijvendheid, maar van aansprakelijkheid bij mismanagement en wanbeleid.
Op 1 juli 2021 is het eindelijk zover, de wet is aangescherpt en bestuurdersaansprakelijkheid zal sneller dan voorheen een gevaar vormen voor bestuurders die zich misdragen en onverantwoordelijk gedragen en de belangen van de vennootschap niet voldoende behartigen.
Wij weten het zeker, de gemiddelde bestuurder en toezichthouder is nu nog onvoldoende opgeleid en heeft te weinig juridische kennis van zaken om een vennootschap naar de letter van de wet te besturen.
Daarom zullen zich ook ALLE bestuurders en toezichthouders zich moeten gaan realiseren en vooral zichzelf de vraag moeten stellen wat het voor hen persoonlijk betekent op welke wijze zij de verantwoordelijkheid nemen en zullen opereren in het algemeen belang van de rechtspersoon en de daaraan verbonden onderneming of organisatie. Wat het verschil is menig toezichthouder heeft onvoldoende juridische kennis van zaken, referentiekaders ontbreken.
Ik publiceer er met regelmaat over, statutair bestuurders en toezichthouders zullen zich meer dan ooit moeten afvragen wat in hun situatie een tegenstrijdig belang is, en of daarvan sprake is bij de totstandkoming van besluiten die zij nemen of die hun goedkeuring behoeven.
Door de invoering van de nieuwe wet en de bevestiging van taken is hierdoor een einde gekomen aan de vrijblijvendheid van verplichte taken en de uitvoering daarvan conform de nieuwe wettelijke bepalingen. Het is definitief voorbij dat bestuurders zich kunnen verschuilen en onttrekken aan de hun toevertrouwde wettelijke verplichtingen.
Wij zijn van mening dat 80% van de toezichthouders, met name de bestuurders van Stichtingen en Verenigen in het land over onvoldoende kennis beschikken hun taken naar behoren uit te voeren. Bestuurders zijn zich nog niet bewust wat er op hen afkomt als het fout gaat.
Helaas zijn er geen opleidingen of trainingen om toezichthouders de juridische aspecten bij te brengen. Tevens bestaan er evenmin wettelijk omlijnde kaders waaraan een bestuurder dient te voldoen.
Bij het Nationaal Faillissement Preventie Instituut worden er initiatieven genomen om de kennis en de benodigde vaardigheden van bestuurders en overige toezichthouders door middel van een gerichte cursus en bijscholing te versterken.
De vraag is of je van toezichthouders die belangeloos of tegen een vrij geringe vergoeding hun tijd ter beschikking stellen redelijkerwijze kunt verlangen dat zij die investeringen in opleiding en permanente educatie zelf dragen.
